Aleksa

Reforma političkog sistema u BiH, zavisi od domaćih političkih faktora, ali i od međunarodnih političkih faktora. Zbog toga bi za nju bilo potrebno postići vrlo širok konsenzus. U ovom trenutku, postoji samo konsenszus oko vrlo uopštenog stava da su promene, odnosno reforme, potrebne da bi zemlja krenula putem demokratskog i svakog drugog razvoja. Konsenzusu nedostaje veći sadržaj koji bi uključivao saglasnost oko cilja reformi, kao i oko izgleda novog reformisanog sistema.

Kada se razmatra mogućnost reformi, u obzir se mora uzeti snaga svakog od pojedinačnih faktora koji odlučuju o najvažnijim političkim pitanjima u BiH. A njihova snaga nije ista niti im isti instrumenti stoje na raspolaganju. Međunarodna zajednica raspolaže mehanizmima uticaja na političke elite u BiH, i ovi mehanizmi uključuju podršku zahtevima koji putem lobiranja dolaze iz elita; pritisak na političke elite koji može biti diplomatski, ekonomski, pa i vojni. Političke elite u BiH imaju na raspolaganju mogućnost da preko diplomatije i lobiranja privole pojedine članove MZ da dobiju podršku, imaju mogućnost obezbeđivanja podrške u stanovništvu. Takođe, političke elite raspolažu mogućnostima delovanja u institucijama, ali ne u istoj meri, budući da hrvatska zajednica nema jednake institucionalne kapacitete zaštite svojih interesa u meri u kojoj to imaju sprska i bošnjačka zajednica. S druge strane, srpska, i u manjoj meri hrvatska zajednica , mogu da se oslone na logističku podršku matičnih zemalja u susedstvu, dok bošnjacka zajednica više nego srpska, i mnogo više nego hrvatska, može da se osloni na svoju brojnost kao političku snagu.

Kada je reč o slabostima, Međunarodna zajednica je opterećena sopstvenim podelama i smanjenom zainteresovanošću za problem BiH (u odnosu na raniji period). Od različitih faktora u MZ dolaze različite političke poruke u BiH. Glavno ograničenje političkih elita u BiH je institucionalno ograničenje, jer kroz postojeće procedure one ne mogu sprovesti do kraja svoje ciljeve, osim ako se ne slože oko konkretne politike promene institucionalnog aranžamana u BiH. Na smanjenu sposobnost političkih elita utiču i opšti društveni problemi, kao što je ekonomska kriza i korupcija.

Uzimajući u obzir postojeće okolnosti do reforme političkog sistema u BiH moguće je doći uz snažnu intervencionističku politiku MZ, za čije potrebe na prvom mestu MZ mora da se unutar sebe saglasi, ili uz postizanje konsenzusa među bosanskohercegovačkim nacionalnim elitama. U obzir svakako treba uzeti i mogućnost veće krize koja bi dovela do socijalnih nemira, a u takvoj situaciji politički sistem je suočen sa pretnjom nedostatka legitimiteta, i pretnjom sopstvenog nestanka i urušavanja.